Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) được gây nên do sự trào ngược những chất chứa đựng trong dạ dày lên thực quản một cách thường xuyên, kéo dài.
Biểu hiện lâm sàng của triệu chứng này là buồn nôn, nôn nhiều lần, song đây không phải là căn cứ chính xác để chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản.
Theo thống kê, tỷ lệ mắc trào ngược dạ dày thực quản khác nhau tuỳ vùng miền, ở trẻ em thì con số dao động từ 2 – 7 % trẻ mắc. Trào ngược dạ dày thường gặp ở nhóm tuổi từ 1 tháng đến 4 tháng tuổi, nhưng 60% số trẻ giảm triệu chứng khi trên 6 tháng khi bắt đầu chuyển sang chế độ ăn dặm và khi trẻ có thể ngồi, đứng được, có tới 90% trẻ hết hẳn triệu chứng khi được 8- 10 tháng tuổi.
Đối với trẻ em, triệu chứng lâm sàng của trào ngược dạ dày thực quản thường khó phát hiện hơn ở người lớn, trẻ có thể bị một hoặc nhiều các triệu chứng sau: trớ tái phát, ho kéo dài, rối loạn giấc ngủ, chán ăn, ợ hơi,… Đôi khi, trẻ có thể khóc thét khi đang nằm ngủ, quấy khóc, ngủ ít (ưỡn cổ và khó cho ăn), khó nuốt, thường xuyên viêm tai hoặc viêm mũi xoang, biếng ăn, thường phải ép ăn, hơi thở có mùi acid, đi ngoài phân lỏng hoặc táo bón, …
Đối với trẻ đẻ non đây cũng là một trong số những nguyên nhân có thể gây đột tử do có luồng trào ngược tới vùng cuống họng gây co thắt thanh quản và ngừng thở do tắc.
Nguyên nhân trẻ em dễ mắc bệnh trào ngược dạ dày
Dạ dày của trẻ phát triển chưa hoàn thiện, giai đoạn này dạ dày của trẻ còn nằm ngang và cao hơn so với dạ dày của người lớn. Bên cạnh đó, các cơ thắt ở hai đầu dạ dày hoạt động chưa ổn định nên đôi lúc lẽ ra phải đóng kín thì nó lại hở ra khiến thức ăn trào ra và đi ngược lên trên. Trong khi đó, thức ăn của trẻ lại ở dạng lỏng nên dễ dàng lọt ra ngoài khi chỉ xuất hiện một khe hở nhỏ.
Cho trẻ bú sai tư thế: Hầu hết các bé đều nằm khi bú, nhất là khi bú bình hay ty mẹ vào ban đêm. Ở tư thế này dạ dày như một cốc sữa bị đặt nằm ngang khiến cho sữa dễ trào ra ngoài.
Ngoài ra, trào ngược còn có thể bắt nguồn từ những bệnh lý khác gây ảnh hưởng đến chức năng co bóp hay tiêu hóa của dạ dày, ruột như viêm dạ dày, bại não, nhiễm trùng toàn thân…
Điều trị bệnh trào ngược dạ dày ở trẻ em
Có 2 phương pháp điều trị bệnh đó là phương pháp nội khoa hoặc ngoại khoa.
Các biện pháp nội khoa bao gồm thay đổi lối sống, cách cho ăn, cho trẻ ăn chế độ đặc hơn, tăng nhiều bữa, sau khi cho trẻ ăn nên ở tư thế nửa nằm, nửa ngồi, đầu cao, mẹ có thể vỗ rung nhẹ ở phần lưng trên cho đến khi thấy bé ợ.
Dùng sữa chống trào ngược, kết hợp sử dụng thuốc như prokinetic, H2RA, ức chế bơm proton. Chỉ định điều trị ngoại khoa bằng phẫu thuật Nissen khi trẻ không đáp ứng với các biện pháp nội khoa, trẻ vẫn viêm thực quản, biến chứng hô hấp, ngất…
Theo phunu.net