Ăn uống không tiêu là biểu hiện thường gặp ở những người có tiền sử bị bệnh về tiêu hóa hoặc người già.

Nhưng nguyên nhân dẫn đến tình trạng đầy bụng, trướng hơi, ăn không tiêu được tìm thấy ở dưới 40% là người viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày. Còn các trường hợp khác không tìm thấy rõ nguyên nhân.

Không dung nạp thực phẩm

Các cơ chế gây ra hiện tượng không dung nạp thực phẩm như: Niêm mạc bị kích thích, dạ dày bị căng trướng quá mức, ổ loét bị kích thích, tốc độ tống xuất thức ăn khỏi dạ dày bị thay đổi, khí được tạo ra nhiều trong dạ dày, dị ứng thức ăn, kém hấp thu, không dung nạp lactose.

Không dung nạp thuốc

Theo thống kê, 10- 25% bệnh nhân dùng aspirin hoặc các loại thuốc kháng viêm kéo dài sẽ gây ra tình trạng khó tiêu. Một số loại thuốc khác nếu sử dụng nhiều cũng sẽ gây ra tình trạng khó tiêu.

Viêm loét dạ dày tá tràng

Những người bị viêm loét dạ dày tá tràng sẽ suy giảm chức năng tiêu hóa thức ăn ở dạ dày nên dẫn đến tình trạng khó tiêu.

Những người có tiền sử về viêm loét hệ tiêu hóa, hút thuốc lá tần suất bị chứng khó tiêu, trướng bụng, đầy hơi sẽ cao hơn.

Bệnh trào ngược dạ dày-thực quản

Có khoảng 30% bệnh nhân ăn không tiêu kèm theo các triệu chứng của trào ngược và ợ nóng hay ợ chua.

Ung thư thực quản, dạ dày

1-3% bệnh nhân khó tiêu trên 45 tuổi được chẩn đoán là ung thư qua nội soi, đa số bệnh đã ở giai đoạn xâm lấn. Nguyên nhân do tiền sử cắt đoạn dạ dày hoặc do gen gia đình bị ung thư dạ dày, nhiễm H. pylori.

Ung thư dạ dày gặp ở khoảng 0,3% bệnh nhân khó tiêu dưới 45 tuổi, không đi kèm với các triệu chứng báo động.

Rối loạn ở đường mật và tuyến tụy

Biểu hiện là cơn đau quặn mật điển hình. Cơn đau trong bệnh lý tụy cũng có thể gây nhầm lẫn với chứng đầy bụng – khó tiêu, nhưng thường kèm theo các triệu chứng như vàng da, sụt cân, chán ăn.

Viêm đại tràng

Người bị viêm đại tràng thường có các triệu chứng rối loạn tiêu hóa do lượng lợi khuẩn trong đường ruột không còn nhiều làm mất cân bằng hệ vi sinh vật trong đường ruột, nên khả năng tiêu hóa kém gây nên tình trạng, đầy bụng, trướng hơi, khó tiêu.

Hội chứng ruột kích thích

Đây cũng là một bệnh lý thường xuyên gây ra hiện tượng đầy bụng, trướng hơi, khó tiêu và khả năng hấp thu dinh dưỡng kém. Cũng giống như người bị viêm đại tràng, khi bị hội chứng ruột kích thích thì số lượng lợi khuẩn bị suy giảm nghiêm trọng sau mỗi đợt tái phát, nên khả năng tiêu hóa kém dẫn đến đầy bụng, khó tiêu.

Các bệnh đường tiêu hóa khác

Như nhiễm Giardia lamblia, Strongyloides stercoralis có thể gây khó tiêu. Ngoài ra chứng khó tiêu còn gặp trong liệt dạ dày (gastroparesis) do tiểu đường, do xơ cứng bì, do cắt dây thần kinh X, do cắt dạ dày.

Hồng Nhiên